นี่คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์พยายามหาคำตอบมาหลายปี โดยเก็บข้อมูลจากสุนัข
และสัตว์ชนิดอื่นที่สามารถสื่อสารกับมนุษย์ได้ เช่น เอปส์ ลิง นกแก้ว นก นักวิทยาศาสตร์คนหนึ่งได้ทำการศึกษาเกี่ยวกับว่า สุนัขรับรู้เรื่องเวลา มีความทรงจำ และมีความคาดหวังได้ไหม เขาได้ข้อสรุปที่น่าสนใจมากกว่า วันเวลาของสัตว์นั้น “หยุดนิ่ง” (ต้นฉบับใช้คำว่า “stuck in time“ น่าจะชัดเจนกว่าที่อิงแปลมา) เวลาหยุดนิ่งในที่นี้แปลว่าสัตว์ไม่มีความสามารถซับซ้อนพอจะรู้ถึงการเคลื่อนไปของเวลา ดังนั้นไม่ต้องพูดถึงการสร้างความทรงจำเลย สัตว์จะอยู่กับปัจจุบันเท่านั้นอธิบายง่ายๆ ก็คือ สัตว์ไม่สามารถนึกย้อนกลับไปอดีตเพื่อค้นหาความทรงจำหรือนึกล่วงหน้าไปในอนาคตเพื่อคาดหวังได้
จากการศึกษาพัฒนาการของทารก นักวิทยาศาสตร์พบว่า เด็กอายุ 4 ปี สามารถเรียนรู้และทำอะไรได้หลายอย่าง เช่น คลาน เดิน แต่เด็กจะจำไม่ได้ว่าไปเรียนมาจากไหน หรือเรียนรู้ยังไง หรือพูดให้ชัดขึ้นก็คือ ทารกไม่มีความสามารถจะจดจำเหตการณ์ในอดีตได้ เช่นเดียวกันกับสุนัขพวกมันรู้ว่าจะตอบสนองต่อคำสั่งว่า “นั่ง” ยังไง โดยไม่มีความทรงจำว่าเคยเรียนตอนไหน หรือเรียนกับใครมันแค่ทำตามการฝึกที่กลายเป็นสัญชาตญาณไปแล้วเท่านั้นเอง
ข้อนี้นักวิทยาศาสตร์ตอบว่า มันเกิดจากนาฬิกาชีวภาพในตัวสุนัขด้วยเช่น สุนัขอาจจะรู้ได้จากภาวะที่อุณหภูมิในตัวเย็นขึ้นในตอนเย็นว่าถึงเวลาอาหารเย็นแล้ว หรือว่าเจ้าของจะกลับบ้านแล้ว นี่คือวิธีการรู้ของสุนัข แต่ไม่ใช่การจดจำได้ มันไม่ได้นับเวลารอหลังจากอาหารมื้อสุดท้าย หรือครั้งสุดท้ายที่เห็นเจ้านายออกจากบ้านไป
สรุปคือ สุนัขจะมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อภาวะในร่างกายซึ่งเปลี่ยนไปในช่วงเวลาหนึ่งของวัน
และมันจะตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น (อุณหภูมิ ฮอร์โมน) แบบเดิม ในเวลาเดิม ในทุกวัน
แล้วน้องหมาจำเจ้าของได้หรือไม่?
จากการศึกษาทั้งหมดที่กล่าวข้างต้น เหมือนจะบอกตรงกันว่า สุนัขไม่น่าจะจำเจ้าของได้ เพราะรูปแบบการจดจำของสุนัข จะมาจากการถูกกระตุ้นแล้วจึงค่อยทำ ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเจ้าของยกมือ แปลว่าจะถูกตี มันจะหนีทันทีที่ยกมือแต่ไม่ได้แปลว่า มันจำได้ว่าคราวก่อนทำไมมันถึงถูกตี
ดังนั้นสุนัขจึงไม่สามารถจำเหตุการณ์ หรือสถานที่ที่ผ่านไปแล้วได้ แต่ทันทีที่สุนัขได้ยินเสียงเจ้าของ ได้กลิ่น หรือรู้ว่าเจ้าของอยู่ตรงไหนมันถึงจะมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อเจ้าของ
สรุปคือ ถ้าไม่ได้กลิ่น ไม่ได้เห็นกัน ไม่ได้ยินเสียงสุนัขก็ไม่สนใจจะจำเจ้าของมัน
แต่ก็มีนักวิทยาศาสตร์บางกลุ่มเถียงว่าไม่จริง สุนัขจำเจ้าของได้นะ แต่ไม่นาน เพราะมีบางกรณีที่สุนัขถูกจับแยกจากเจ้าของ แล้วมันเศร้าไม่กินข้าวกินน้ำ หดหู่ แต่ว่าเพียงไม่นานมันก็จะลืมเจ้าของในที่สุด
และก็มีสัตวแพทย์อีกท่านหนึ่ง ชื่อว่าด็อกเตอร์จอน แรพพาพอร์ต มีข้อโต้แย้งว่า มันแล้วแต่สุนัข และพันธุ์ของสุนัข ความทรงจำน่าจะเป็นเรื่องเฉพาะตัว และเขาคิดว่าสุนัขสามารถจำเจ้าของได้ ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไหร่ เช่น ฮาจิโกะ ซึ่งเป็นสุนัขที่ไปเฝ้ารอเจ้าของที่หน้าสถานีรถไฟที่เดิมเวลาเดิมทุกวัน แม้ว่าเจ้าของจะตายไปหลายสิบปีแล้วก็ตาม มันรอจนกระทั่งมันตาย
และยังมีเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับคุณหมอเอง คือปู่ของเพื่อนคุณหมอ เลี้ยงสุนัขไว้ตัวหนึ่ง วันหนึ่งคุณปู่ป่วยหนัก ต้องเข้าโรงพยาบาล และอยู่ที่นั่นเป็นเวลาหลายเดือน ตอนที่คุณปู่ไม่อยู่ สุนัขตัวนั้นจะยืนคอยอยู่หน้าบ้านทุกวันเป็นเวลาหลายชั่วโมง จนสุดท้ายมันหนีไป และไม่เคยกลับมา พอคุณปู่กลับบ้าน สุนัขตัวนั้นก็ไม่อยู่แล้ว
เรื่องนี้แสดงให้เห็นว่า แม้ไม่มีเสียงของเจ้าของ แม้ว่าจะต้องยืนรอนานกว่าเดิมสุนัขก็ยังทำ เพราะมันคิดถึงเจ้าของ
คุณหมอจอนสรุปว่า สุนัขน่ะ จำเจ้าของได้ แต่จะจำไปได้นานเท่าไหร่ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และสุนัขแต่ละตัว
ส่วนตัวแล้วเหตุการณ์ที่เจอก็คือ เป็นหมาของเราเอง ให้น้าไปเลี้ยงที่ต่างจังหวัด หลายปีเรากลับและไปเยี่ยมมันก็ยังจำเราได้เลย มันจะดีใจมากเมื่อได้ยินเสียงของเรา มันจะรีบวิ่งแจ้นมารอแล้วมันก็จะรีบวิ่งมาหาเราทันที ปรากฏว่ามันเห่าใส่เราและจำเจ้านายที่มันรักที่สุด และรอคอยมานานไม่ได้
เอาเป็นว่าจากการศึกษาตอนนี้ พอจะบอกได้ว่าสุนัขจำได้ว่าใครคือเจ้าของมัน แต่จะจำไปได้นานเท่าไหร่ ก็แล้วแต่ตัวสุนัขดังนั้นเจ้าของอย่าทิ้งสุนัขไปไหนนานๆ นะคะ เพราะมันจะทรมานคิดถึงคุณแต่พอคุณกลับมา มันอาจจะจำคุณไม่ได้
เป็นเรื่องน่าเศร้าจริงๆ แล้วเพื่อนๆ ล่ะ เคยมีประสบการณ์ทำนองนี้บ้างไหมมาเล่าแบ่งปันกันได้นะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น